کشور ما اصولا بیشتر از کشورهای دیگر انرژی مصرف میکند. چندی پیش سازمان ملل گزارشی از رتبهبندی کشورهایی که یارانه انرژی میدهند ارائه کرد و نشان داد که ایران در صدر جدول قرار دارد. کشورهایی مانند عربستان سعودی، روسیه، هند و چین در رتبههای بعدی قرار دارند.
کشورهای پیشرفته سالهاست به این نتیجه رسیدهاند که انرژیهای روی زمین روزی پایان خواهند یافت، بنابراین بهتر آن است که در سیاستهای کلی و فرهنگ عمومی تغییراتی ایجاد کرد تا میل و خواستههای مردم با جیبشان و توانایی دولتها در تأمین این انرژیها یکسان درآید.
سازمان جهانی انرژی بهعنوان یکی از منتقدان پرداخت یارانههای انرژی معتقد است پرداخت یارانههای انرژی، مصرف بیرویه را تشویق میکند، امنیت انرژی را به خطر و سرمایهگذاری در انرژیهای پاک را به تاخیر میاندازد. در کشورهای پیشرفته دغدغههای زیستمحیطی، مردم را به کاهش مصرف انرژی ترغیب میکند ضمن اینکه انرژی از هر نوعش که باشد محصول گرانقیمتی است و ملاحظات مالی نیز آدمها را به کنترل مصرف آن ترغیب میکند.
راههای متفاوتی برای کاهش مصرف انرژی وجود دارد که چند نمونه آن را در ادامه میخوانید. میتوانید هر روز یک کدام از آنها را امتحان کنید.
روز اول: گرمای خانه را کم کنید
سریعترین راه کاهش مصرف انرژی و بهدنبال آن کاهش هزینهها، خاموش کردن یا کم کردن وسیله گرمازاست. تحقیقات نشان داده که اگر وسیله گرمازای خانهتان را فقط 2درجه کم کنید تا 10درصد در کاهش قیمت قبضتان تأثیر دارد. راحتترین راه برای این کار هم استفاده از ترموستاتهایی است که با دمای دلخواهتان خاموش و روشن میشود و به راحتی میتوانید در زمانهایی که در منزل نیستید یا خوابید آن را خاموش کنید و نیم ساعت قبل از بیدار شدن و رسیدن به منزل در دمای دلخواه تنظیم کنید که روشن شود. درست خواندید؛ در اکثر کشورهای پیشرفته زمان خواب وسیلههای گرمازا را خاموش میکنند.
روز دوم: ابزارهای الکترونیک را از برق بکشید
شاید باورتان نشود که وصل بودن وسایل برقی که دیر به دیر از آنها استفاده میکنید میتواند مصرف برقتان را بهصورت چشمگیری افزایش دهد. وسایل الکترونیک مانند دیویدی پلیر، تلویزیون و... در درازمدت برق زیادی را مصرف میکنند و این به چشم هیچ کسی نمیآید. در آمریکا به این وسایل «خونآشام» نیز گفته میشود؛ چرا که بدون اینکه کسی حس کند برق را مصرف میکند. سالانه این دستگاهها حدود یکمیلیارد دلار انرژی زمانی که خاموش هستند فقط از راه وصل بودن به پریز مصرف میکنند. پس دستگاههایی مانند تلویزیون، باندهای استریو، ماکروفر و هر گونه دستگاهی که از آن استفاده نمیکنید را از برق بکشید. وسایل دیگری چون امپیتریپلیر و موبایل و هر وسیله شارژی دیگر را وقتی شارژ شدند از برق بکشید.
روز سوم: شستنیها را جور دیگر بشویید
وقتی حرف از لباس و ظرف شستن میآید به راحتی میتوان انرژی بیشتری ذخیره کرد البته منظور کاهش مصرف برق و آب است. 90 درصد از انرژیای که در شستن استفاده میشود صرف گرم کردن آب میشود، بنابراین شستن لباسها با آب سرد یکی دیگر از راههای کاهش مصرف انرژی است. سعی کنید برای هر چیزی ماشین لباسشویی را روشن نکنید و بگذارید لباسها جمع شوند تا به حد ظرفیت کامل لباسشوییتان برسد. برای ظرفها هم همینطور؛ میتوان روزانه یکبار آب را برای شستن ظرفهای روزانه باز کرد و از شستن ظرفهای کم مثل شستن یک لیوان یا بشقاب خودداری کرد. این شاید خبر خوبی برای بچههای خانواده باشد که مجبورند ظرف هر چیزی که میخورند را بشویند. در ضمن میتوانید از بندهای رخت به جای خشککن ماشین لباسشویی استفاده کنید تا میزان مصرف برق را کم کند.
روز چهارم: گوشت کمتری بخورید
حتما برایتان عجیب است که مصرف گوشت با کاهش مصرف انرژی چه ارتباطی میتواند داشته باشد اما تحقیقات نشان داده که مصرف گوشت عامل افزایش 18 درصدی گازهای گلخانهای است. میزان انرژیای که برای تولید گوشت استفاده میشود بهمراتب بیشتر از میزان انرژیای است که برای تولید گیاهان خوراکی استفاده میشود. لازم نیست برای این کار هم یک گیاهخوار حرفهای شوید همین که یک وعده گوشت در هفته را حذف کنید تأثیرتان را خواهید گذاشت. تحقیقات نشان داده که اگر آمریکاییها با آن فرهنگ گوشتخواریای که دارند فقط یک روز گوشت نخورند مثل این است که 8 میلیون ماشین را از جادهها حذف کرده باشید.
روز پنجم: بدون ماشین بیرون بروید
وسایل نقلیه نیمی از مصرف سوخت دنیا و یک چهارم تولید گازهای گلخانهای را بهخود اختصاص میدهند. دولت شاید طرح زوج و فرد را موقتا لغو کند ولی بهتر آن است که با گذاشتن ماشین در خانه و اجرای دلخواه طرح زوج و فرد راهی برای کاهش مصرف انرژی پیدا کنیم. سعی کنید مسیرهای کوتاه را یا پیاده بروید یا با دوچرخه. از مترو و اتوبوسهای تندرو استفاده کنید. اگر میتوانید، چند کار را با هم، در یک روز و از طریق تکنولوژیهای ارتباطی انجام دهید. اگر هم چارهای جز بردن ماشین ندارید سعی کنید خودروتان ایراد فنی نداشته باشد که میزان مصرف سوخت را بالا ببرد؛ مثلا کم بودن باد لاستیکها در هر کیلومتر 5 درصد به مصرف سوختتان اضافه میکند.
روز ششم: خانهتان را سبز کنید
داشتن گل و گیاه برای روحیه اهالی خانه بسیار مفید است اما منظور در اینجا استفاده از وسایلی است که سازگار با محیطزیست است. بهترین و مهمترین آنها استفاده از لامپهای کم مصرف است. لامپها کم مصرف یک پنجم لامپهای معمولی انرژی مصرف میکنند و 12 برابر عمر میکنند. از دوشهای آبی استفاده کنید که با فشار آب کمتری آب را جاری میکنند. درجه حرارت آبگرمکنتان را کاهش دهید و آن را عایقکاری کنید.
روز هفتم: نامه بنویسید
برای روز هفتم دست به قلم شوید و از شرکتها و کارخانههایی که آنها را با محصولاتشان در کاهش مصرف انرژی کمک کردهاند نامه تشکر بنویسید. این کار باعث ایجاد انگیزه در تولیدکنندگانی میشود که دغدغه محیطزیست دارند. اگر شما هم در اطرافتان چنین تولیدکنندهای پیدا کردید برایش نامه بنویسید و تشویقش کنید در غیراین صورت بهنظر میرسد روز آخر را به رفتن به پارک اختصاص دهید ولی قبل از آن خاموش کردنیها را خاموش کنید.